Yamaç paraşütü

Yamaç paraşütü nedir?

Yamaç paraşütü basit bir hava aracıdır. Hiç bir motor gücü olmadan,
sadece yükselen hava akımları sayesinde süzülerek uçabilen hafif hava aracıdır. Özenli ve karmaşık tasarımların sonucunda oluşmuştur. Bugün yamaç paraşütü en ucuz, hafif hava aracı ve doğayla iç içe olmasından dolayı dünyada büyük bir hızla gelişmekte ve tercih edilmektedir.

Yamaç paraşütü nasıl yapılır?

1. Yamaç paraşütü nasıl yapılır sorusu için fir kaç farklı cevap vardır. Yamaç paraşütünü tek seferlik bir eğitmen eşliğinde yapmak istiyorsanız sizler için binlerce uçuş yapmış deneyimli eğitmenlerimiz ile uçuş yapmanız mümkün. Sadece rezervasyon oluşturmanız veya iletişim hatlarımızdan bizleri arayıp bilgi almanız yeterli olacaktır.
2. Bir diğer seçenek ise yamaç paraşütü eğitimi alarak kendi başınıza yamaç paraşütü ile gökyüzünde kuşlar gibi uçmaktır. Bu seçenek genellikle sık tercih edilen bir seçenek değildir. Ancak maceraya doyamayan onlarca macera tutkunu yamaç paraşütü eğitimi nedir? Yamaç paraşütü eğitimi nasıl yapılır sorularını sormaktadır. Eğer sizde bu ikinci grup arasında bulunuyorsanız. Yamaç paraşütü eğitimi yazımızı okuyun.

 

YAMAÇ PARAŞÜTÜ MALZEMERİ

Yamaç paraşütü 4 bölümde incelenir.

• Kubbe (paraşüt)
• Askı ipleri
• Taşıyıcı kolonlar
• Harnes (Kuşam Tertibatı)

1. Kubbe

Kubbe, polyester veya naylon, hava-geçirmeyen kaplamalı özel bir
kumaştan yapılır ve canlı parlak renklerle boyanırlar. Alt ve üst yüzeylerin dik
parçalarla birleştirilmeleriyle oluşturulmuştur. Böylece ortaya çıkan bu hava
kanallarına sel adı verilir. Ön kenardaki uçları açıktır. Ön kenarlara şeklini
korumak ve kalkışta içine kolay hava girişini sağlamak için sert plastik tabakalar dikilir.

Geniş ve büyük sel girişleri daha yavaş ve daha güvenli bir
yamaç paraşütünü gösterir. Daha dar ve küçük sel girişleri daha çok yüksek
performansı amaçlayan yamaç paraşütlerinde bulunur.
Her sel diğerinden İç sel duvarıyla ayrılmıştır. Bunlar kubbenin şeklini
belirlerler. Bu duvarlarda birçok delik vardır. Böylece hava bir selden diğerine
geçebilir. Bu da iç basıncın ayarlanmasını sağlayarak kanadı şişirir. Tamamen
şişirildiğinde aerofoil şekli alır, yani alt yüzey daha düz üst yüzey İse kamburumsu eğri bir şekil alır.

Maksimum kalınlık noktası, ön kenardan arkaya doğru giderek
incelir ve arka kenar ile sonlanır.
Çoğunlukla orta bölümdeki seller, kenardaki sellere oranla daha uzundur.
Kubbe böylece elips şeklini alır. Bazı kubbelerde kanat uçlarında dik bölümler
(kulaklar) vardır. Daha stabil bir kubbe oluşturmak için dizayn edilmiştir.
Bir yamaç paraşütü kubbesi rüzgarla şişebilen bir kanattır. Bu nedenle
bir serbest atlayış paraşütü olarak düşünülmemelidir. Yamaç paraşütleri yerden koşarak kalkış için ve uygun hava akımlarında uçmak amacıyla
kullanılmaktadır.

2.Askı ipleri

İpler çok dayanıklı malzemeden yapılmışlardır. İnce yapıları sürtünmeyi
azaltmanın yanında hafif bir malzeme olarak da avantaj sağlar. İplerin iç kısmı
dayanıklılığı çok yüksek bir madde olan kevler (karbon lifi) ve dynemadan
yapılmıştır. Dış kısmı dacron veya naylondan yapılmıştır. Dış kısmın dış
etkenlere karşı koruma dışında bir etkisi yoktur.
Sürtünmeyi azaltmak ve bütün yapıyı daha basit hale getirmek için ipler
iki ya da daha fazla ipe ayrılırlar. İpleri daha iyi tanımlamak için kubbedeki bağlantı
yerlerine göre değişik adlar verilir. Ön kenarlara bağlanan iplere “A” ipleri denir.
Arkaya doğru gittikçe “B”, “C”, “D” ipleri olarak adlandırılırlar. Fren ipleri (kontrol
ipleri) en arka kenara bağlanırlar ve renkleri diğerlerinden farklıdır.

3. Taşıyıcı kolonlar

Taşıyıcı kolonlar, kubbe iplerini kuşama bağlarlar. Ağırlığı ya da yükü İpler yoluyla taşırlar. Kuşama karabinalar ile iplere küçük metal (rabıt) halkalarla bağlıdırlar.
Kalkış esnasında taşıyıcı kolonun yardımıyla kubbenin başa getirilmesini sağlar.
Kalkışı kolaylaştırmaktan öte, farklı harnes kullanımına da imkan tanırlar. Arka
kolonlar ayrıca halkalar yardımıyla frenleri de tutarlar. Frenlerin ucunda, kolay
tutmak amacıyla şık şıklar bulunur ve bunlar arka kolonlara çıtçıt veya verkuro
İle tutturulur.

4.Harnes (Kuşam Tertibatı)

Yamaç paraşütlerinin harnesi basit olarak; Tahtadan ya da sert plastikten
yapılan oturma yerleri, sağlam dokunmuş kumaştan yapılan sırt bölgesi, bacak
– göğüs kolonları ve yedek paraşüt bölümünden oluşur. Bütün harnesler pilotun
vücut yapısına göre ayarlanabilir. Bazı harneslerde sırt bölümünü desteklemek
için hava yastığı da bulunabilir. Bunun yanında harnesler pilotun deneyim ve
tecrübesine bağlı olarak farklı modellerde üretilir (eğitim, performans, yarışma
vs.)

YAMAÇ PARAŞÜTÜ NASIL UÇAR?

Yamaç paraşütü rüzgar yardımıyla tamamen şişirildiğinde kanat şeklini
alır ve bu yapısı, diğer hava araçlarında olduğu gibi kaldırma gücü oluşturur.
Kanat uçuşunu ileri ve aşağı doğru sürdürürken üzerinde hava akımları
oluşturur. Burada 3 kuvvet etkilidir; birincisi bizi aşağı doğru çeken yerçekimi
kuvveti, ikincisi bizi yukarı doğru çeken kaldırma kuvveti, üçüncüsü ise hareket halindeki kanadın yüzeyinden geçen hava akımına karşı oluşturduğu sürükleme kuvvetidir.

Yamaç paraşütü kazası

Yamaç paraşütü kazaları çok sık görülen kaza türleri değildir. Yamaç paraşütü genellikle en güvenli hava araçları arasında olan bir spor dalıdır. Eğitim düzeyini bilen ve sınırlar içerisinde uçuş yapan paraşüt pilotlarının kaza riskleri oldukça azdır. Genellikle haberlerde veya sosyal medyada duyduğumuz yamaç paraşütü kazalarının neredeyse tamamı tecrübe yetersizliğinden oluşmaktadır. Kendi seviyesine uygun olarak kendi limitleri içerisindeki hava koşullarında uçuşlarını yapan pilotların kaza riskleri oldukça azdır.  Örnek videoda bir yamaç paraşütü kazası görülmektedir.

Yamaç paraşütü nerede yapılır? (Yamaç paraşütü yapılan bölgeler)

Türkiye’de yamaç paraşütü sporunu yapmak için gerek hava şartları gerek coğrafi konumu gerekse güvenlik olarak bir çok bölge bulunmaktadır. Yamaç paraşütü yapılan bölgeler. Bunlara bir kaç örnek verecek olursak,

• Fethiye Ölüdeniz yamaç paraşütü
• Kayseri yamaç paraşütü
• Denizli Çökelez yamaç paraşütü
• Denizli Pamukkale yamaç paraşütü
• Antalya Alanya yamaç paraşütü
• Bayramören yamaç paraşütü
• Gürsu yamaç paraşütü
• Ordu yamaç paraşütü
• Kaş yamaç paraşütü
• Adana yamaç paraşütü
• Tekirdağ yamaç paraşütü
• Adrasan yamaç paraşütü
• Kemer yamaç paraşütü
• Ormanlı yamaç paraşütü
• Sakarya serdivan yamaç paraşütü

Yamaç Paraşütü hangi aylarda yapılır?

Bu spor hava koşullarının uygun olduğu günlerde genellikle yılın tüm zaman dilimlerinde aktif olarak Türkiye’nin bir çok bölgesinde aktif olarak yapılmaktadır. Bu sporu kendi başına yapacak olan deneyimli pilotlar genellikle uçuş yapmadan bir kaç gün önce ve uçuş öncesinde hava durumu tahminlerine bakarak güvenlik önlemlerini almaktadır. Bir eğitmen eşliğinde yamaç paraşütü uçuşu yapacaksanız eğitmenler sizin için tüm güvenlik önlemlerini almaktadır. İçinizi rahat tutmanızda ve uçuşunuzdan keyif almanızda fayda var.

Yamaç paraşütü eğitimlerinde hangi dersler alınıyor?

Yamaç paraşütü eğitimlerinin bir kısmını sizler için derledik. Yamaç paraşütü eğitimi ile daha fazla merakınız varsa yamaç paraşütü eğitimi sayfamızı ziyaret edebilir. Daha detaylı bilgi edinebilirsiniz.

Havada iki yamaç paraşütü karşı karşıya gelirse ne olur merak mı ediyorsunuz?O halde buyurun yamaç paraşütü hava trafik kurallarına bir göz atın.

HAVA TRAFİK KURALLARI

Bütün hava araçlarında olduğu gibi yamaç paraşütü uçuşlarında da tüm
pilotların uymak ve bilmek zorunda olduğu standart hava trafik kuralları vardır.
Bu. kurallara uymak ve dikkat etmek, özellikle gruplar halinde uçulurken
çarpışmaları ve doğabilecek riskleri önlemek açısından çok önemlidir.
Gerektiğinde pilotlar uçuşlar sırasında birbirlerini bağırarak da uyarmalıdır.

1. Yüz yüze karşılaşma

Aynı irtifalarda yüz yüze karşılaşma durumlarında her iki pilot uçuş yönü
sağa çevrilir. Fakat uçanlardan biri tepeye yakın uçuyorsa emniyet için uçuş
yönünü muhafaza ederken diğer pilot uçuş yönünü sağa çevirir.

2. Aynı yöne doğru yaklaşma

İki yamaç paraşütü pilotu aynı yola doğru yaklaşıyorsa sağdaki pilot yol
hakkına sahiptir, solda olan pilot yön değiştirerek sağdaki pilota yol vermelidir.

3. Yamaçta geçiş

Aynı yola doğru yaklaşma
Yelken uçuşu sırasında geçişler her zaman diğer pilot ile tepe arasında
yapılır. Genelde pilotlar yamaca doğru dönmezler böylece çarpışma riski azalır.

4. Kullanılan termiğe girme

Termik uçuşlarında dönüş yönü termiği ilk bulan ve dönüşe başlayan pilot
tarafından belirlenir. Daha sonra aynı termiği ilk pilottan daha alçaktan ya da
yüksekten giren pilotlar dönüşlerini aynı yönde yapmak zorundadırlar. Termik
dönüşlerinde yol hakkı alçakta olan kanada aittir.

5. Alttaki pilotun önceliği

Her zaman alttaki pilota öncelik verilir. Alttaki pilotun manevra kabiliyeti
daha sınırlıdır ve yukarıyı göremeyebilir.

6. Pilotun görevi

Yukarıdakilerin dışında çarpışmayı önlemek üzere her türlü hareketi
yapmak ve bundan sakınmak pilotun (yok hakkı kendisinde de olsa) görevidir.

ACİL DURUMLAR

1. Uçuşta karşılaşabilecek acil durumlar

Diğer hava araçlarından farklı olarak uçuşta yamaç paraşütlerinin şeklini
koruyabilmesi, pilotun ağırlığına ve dolayısıyla kanadın yapısal bütünlüğüne
bağlıdır. Ağırlık azaltılır, kaldırılır veya yanlış bir şekilde dağıtılırsa kanatta
kapanmalar olabilir. Ayrıca şişkin yapı (aerofoil) iç hava basıncıyla muhafaza
edilir. Eğer bu basınç azalır ya da kaybedilirse kanat yine bozulmaya ve
kapanmaya yatkın hale gelir.
Bu nedenle pilotun, yamaç paraşütünün performansını ve davranışını
bilmesi, sorunları engelleyebilecek tecrübede olması veya sorunları önceden
tahmin edebilmesi ve istikrarsız bir durumda hemen kurtulabilecek beceriye
sahip olması hayati önem taşır.
Uçuşta acil durumlar 6 türlüdür.

a. Asimetrik Kapanma
Asimetrik kapanma, yamaç paraşüt uçuşlarında en sık yaşanan durumlardan biridir. Kanadın bir tarafı uçarken diğer tarafı kapanır. Bu duruma, iç basıncın değişmesi (kapanan kısımda havanın boşalması ya da azalması) sebep olur.

Asimetrik kapanmada yapılacak işlemler şunlardır :
Kanadın kapanan tarafa doğru dönüşünü engellemek için açık kenara bir
miktar fren uygulanır. Kapanan tarafa ise derin birkaç pompa atılır.

b. Önden Kapanma
Yamaç paraşütün, pilotun önüne geçmesi yada türbülans gibi nedenlerle ön iplerindeki yükün azalması durumunda meydana gelir.

Önden kapanmada yapılacak işlemler şunlardır :
Frenler eşit ve dengeli bir şekilde aşağıya çekilir, gerekirse iç basıncı düzeltmek için kubbe takip edilerek birkaç hafif pompa yapılır.

c. Derin Stol
Yamaç paraşütün; türbülans, kuvvetli rüzgar ile karşılaşılması durumlarında veya frenlerin tam fren konumuna çekilmesi ile meydana gelir. Kanat şeklini
korur, fakat öne gidiş yok denecek kadar azdır ve çöküş (alçalma) fazladır. Kanat üzerindeki hava türbülanslıdır.

Derin stolda yapılacak işlemler şunlardır :
Frenler eşit ve dengeli bir şekilde azaltılır; sağdan veya soldan hafif dönüş
yapılarak kanada hız kazandırılır. Dönüş kumandasına rağmen kanadın
dönmemesi halinde kumandalarla birlikte vücut kumandası da uygulanır.

d. Tam Stol
Tam stol; kanadın ileri gidiş hızının kaybedilmesinde veya her iki fren ipinin tam frenin daha altına çekilmesinde veya sert türbülans durumlarında meydana gelir. Kanat şeklini koruyamaz, pilotun arkasına yıkılır ve çok hızlı bir düşüş
başlar.

Tam stolda yapılacak işlemler şunlardır :
Kanadın baş üzerinde tutulmasına dikkat edilerek frenler eşit ve dengeli bir
şekilde yavaş yavaş azaltılır, Kanat düzgün ve istikrarlı bir duruma geldikten
sonra frenler çeyrek fren konuma getirilir.
Önemli: Her iki fren eĢit konumda tutulmalı, sert ve ani hareket
yapılmamalıdır. Kubbenin öne geçme (saldırma) isteğine karşılık tekrar
fren uygulamaya hazır olunmalıdır.

e. Fren İpinin Kopması
Fren iplerinden birinin veya her ikisinin birden işlevlerini yerine
getirememesidir. Kalkış sırasında keskin bir cismin fren ipini kesmesi, yıpranmış fren ipinin uçuş sırasında kopması ya da fren iplerinin düğümlerinin çözülmesi gibi durumlarda meydana gelir.
Fren ipinin uçuş esnasında kopması durumda, kopan fren yönündeki dönüşler
arka kolonlar kullanılarak yapılır ve mümkün olan en kısa sürede iniş planlanır.

f. Viril
Viril, yamaç paraşütünün yüksek hücum açısıyla uçarken (tam fren
konumunda) frenlerden birinin aniden bırakılması veya frensiz konumda uçarken frenlerden birinin tam fren konumuna kadar çekilmesi durumlarında meydana gelir. Viril, kanadın yarısının stol diğer yarısının uçtuğu, kanadın kendi ekseni etrafında hızlı bir şekilde dönmesi ile meydana gelen istikrarsız bir
durumdur.

Virilde yapılacak işlemler şunlardır :
Frenler yukarıda eşit konuma getirilir ve kanat uçuş hızını yeniden kazandıkça
dönüşten yavaş yavaş çıkılır.
Önemli : Viril çıkışında kanadın öne geçme isteğine hazırlıklı olunmalı ve
bu durum frenlerle kontrollü olarak engellenmelidir. Çünkü böyle bir
durumda kapanmalar yaşanabilir.

2. İnişte yaşanabilecek acil durumlar

Yamaç paraşütü ile güzel ve uzun süren uçuşlar yapmak uygun hava
koşullarına, pilotun bilgisine ve tecrübesine bağlıdır. Bununla birlikte özellikle
yelken, termik ve seyrüsefer uçuşlarında uygun hava koşullarını bulmak için
bazen şartları zorlamak kaçınılmaz olur. Bu gibi durumlarda (zor şartlarda,
hatalar yapıldığında, alçak irtifalarda)uçuş yaparken aynı zamanda uçulan
bölgenin durumu ve emniyeti mutlaka göz önünde bulundurulmalı, her an iniş
yapacakmış gibi iniş yeri seçimi ve planlaması yapılmalıdır. Emercensi iniş
yapılmış ise yamaç paraşütü yeniden kullanılmadan önce mutlaka iyice kontrol
edilmelidir.

İnişte acil durumlar 5 türlüdür :

a. Ağaca İniş

Ağaç üzerine inişte dikkat edilecek nokta, dalların bacak arasına girmesini
önlemek, yüzü korumak, inişten sonra düşmemek ve kazayı asgariye
indirmektir. Yapılacak işlemler şunlardır :
(1) Ağaç üzerine inerken ağaç dallarından korunmak için bacaklar sıkıca
birleştirilir.
(2) Başı korumak için kollar, dirsekler yukarıyı gösterecek şekilde çapraz olarak
başın ön kısmında tutulur.
(3) Yüzü ve boyunu korumak için baş hafifçe sağa veya sola çevrilir.
(4) İniş kontrol edilinceye kadar bu pozisyon muhafaza edilir. Daha sonra
kuşam tertibatından dikkatlice çözülerek çıkılır ve ağaçtan düşmemek için
önlem alınır.

Ağaca takılan yamaç paraşütünü kurtarırken kubbeye ve iplere daha fazla
zarar vermemek için özen gösterilmelidir.

b. Suya İniş

Suya inişte dikkat edilecek nokta, boğulmamak için yamaç paraşütünden
seri bir şekilde kurtulmak ve inişe hazırlıklı olmaktır.
Yapılacak işlemler şunlardır :
(1) Mümkünse eldivenler çıkarılır.
(2) Göğüs kolonu (varsa çapraz kolonlarda) açılır. Yeterli zaman varsa bacak
kolonları da gevşetilir. Bu arada harnesten düşmemek için önlem alınır.
(3) Kubbenin pilot üzerine yıkılmasını önlemek için suya yan rüzgarla veya
arka rüzgarla iniş planlanır.
(4) Suya inmeden önce derin bir nefes alınır.
(5) Bacak kolonları açılır ve kuşam tertibatından çıkılarak kubbeden
uzaklaşılır.

Eğer deniz suyuna inilmişse; kubbe, ipler, taşıyıcı kolonlar ve harnes hemen
tatlı su ile iyice yıkanmalıdır. Daha sonra yamaç paraşütü gölgede asılarak
doğal kurumaya bırakılmalı, iplerin çekmemesi ve eski halini alabilmesi için her
iki kolona 5 kg‟lık ağırlıklar takılmalıdır.

c. Çatıya İniş

Çatıya inişte dikkat edilecek nokta, çatıdan tekrar yuvarlanıp düşmemek
ve çatı üzerinde kalabilmek için önlem almaktır. Yapılacak işlemler şunlardır :
(1) Mümkünse çatıya inmeden önce göğüs kolonu (varsa çapraz kolonlar)
açılır.
(2) Çatının durumuna göre ( düz, eğimli, duvar vs.) vücut korunmaya çalışılır.
(3) İlk anda tutunulacak bir yer aranır, gerekiyorsa hemen kuşam
tertibatından çıkılır.

d. Eğimli Araziye İniş

Eğimli araziye inişte dikkat edilecek nokta; ayakları korumak, yumuşak iniş
yapabilmek ve sürüklenmemektir.
Yapılacak işlemler şunlardır :
(1) İniş yönü eğime göre yandan yaklaşarak olmalıdır.
(2) İnişten önce sürat mümkün olduğunca azaltılır.
(3) Yere temastan hemen önce frenler sonuna kadar çekilir.
(4) Gerekiyorsa iniş şokunu azaltmak için beş nokta taklası atılır ya da dizler
esnek tutularak yuvarlanılır ve vücut korunmaya çalışılır.

e. Elektrik Teline İniş

Elektrik tellerine inişte dikkat edilecek husus, telin bacak arasına girmemesi
ve vücudun duruma göre korunmasıdır. Yapılacak işlemler şunlardır :
(1) Vücudun aynı anda iki tele birden temas etmemesine dikkat edilmelidir.
(2) Tellere temasın görülebilmesi için baş öne eğilir.
(3) Tellere yatay olarak iniliyorsa, çift ayak normal pozisyonda sıkıca
birleştirilir.
(4) Tele dikey olarak iniliyorsa, ayaklar çapraz şekilde birleştirilir.

Önemli : inişte yaşanacak acil durumlar içerisinde en tehlikelisidir.

SÜRÜKLENMEDEN KURTULMA

Sürüklenmeden kurtulmada anlatılmak istenen önemli nokta; pilotun,
yamaç paraşütün ve diğer malzemelerin zarar görmesini önleyebilmektir. Yer
rüzgarının sakin olduğu durumlarda yamaç paraşütü müdahale gerekmeksizin
kendiliğinden söner. Ancak rüzgarın kuvvetli ve darbeli estiği durumlarda inişte
sürüklenmemek için hazırlıklı olunmalı ve seri bir şekilde hareket edilmelidir.
Yamaç paraşütleri şekil olarak kubbe paraşütlerden farklı olduğu için
sürüklenme çok uzun süreli olmayacak, kısa bir süre sonra kubbe kendiliğinden
de sönecektir. Bu nedenle iniş anı önem kazanmaktadır ve pilotun buna çok iyi
konsantre olması gereklidir.

1. SÜRÜKLENMEDEN KURTULMA YOLLARI

a. Frenlerden Birini Çekmek

İnişi takiben seri bir şekilde geriye dönülür. Bundan sonra frenlerden biri
çekilirken diğeri tamamen serbest bırakılır ve kubbeye doğru koşulur. Pilot
koşma anında iplere takılmamalı ve kubbenin üzerine yıkılmasını önlemelidir.

b. “B” Stolu Yapmak

Kuvvetli rüzgarlarda sürüklenmeden kurtulmanın en etkili yoludur. İnişle
birlikte “B” kolonları aynı anda ve oranda aşağıya doğru çekilir. “B” stolunda,
kubbe B kolonu iplerinin bağlı olduğu noktalardan katlanacağından ve sel
ağızları geriyi göstereceğinden sellerden içeri hava girişi kesilmiş, kubbenin
çekme gücü önlenmiş olur. Özellikle çok kuvvetli ve darbeli rüzgarlarda
kubbe tamamen sönmeden veya emniyeti alınmadan “B” kolonları serbest
bırakılmamalıdır.

c. Klipslerden Birini Atmak

İniş sonrası ayağa kalkılamadığı veya “B” stolunun yapılamadığı
durumlarda, kubbe bağlantı kilitleri (karabinalar) çabuk açılır sistemli (klips) ise,
bunlardan bir tanesi açılıp bırakılır.

d. Bir Başkasının Yardımıyla

Zor durumda olan birine, kubbenin tutularak rüzgar içine doğru
çekilmesi suretiyle yardım edilir. Bu işlem sırasında iplerin arasına girmek veya
iplerden tutmak çok sakıncalıdır. Yardıma gelenin tecrübesiz olması durumunda
(biliniyorsa) gerekli uyarı pilot tarafından mutlaka yapılmalıdır.

 

ÜNİTE – I

ORTA SEVİYE PİLOT KURSU

Kursun Amacı nedir?

Yamaç paraşüt başlangıç uçuşlarında temel eğitimlerini tamamlayan pilotlara yelken uçuşlarını öğretmek, bu pilotların yarışma ve gösterilerde olduğu gibi baskı altında yapılan uçuşlarda da emniyet limitleri dahilinde kalmalarını sağlamaktır.

YAMAÇPARAŞÜT SEÇİMİNDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

Dünyada özellikle Avrupa ülkelerinde, yamaç paraşüt sporu son derece hızlı bir şekilde gelişmeye ve yayılmaya devam etmektedir. Gelişmeye bağlı olarak da üretici firmalar sürekli yeni modeller üzerinde çalışmakta ve yeni malzemeler üretmektedir. Bu sebeple yamaç paraşüt sporunu aktif olarak yapan pilot ya da kuruluşların teknolojiye ayak uydurabilmeleri, bu gelişmeleri yakından takip etmeleri son derece önemlidir.

Yamaç paraşüt seçilirken dikkat edilecek bir diğer husus da “tecrübe ve eğitim” seviyesidir. Tecrübe ve eğitim seviyesinin göz ardı edilmesi emniyet açısından sakıncalı olduğu kadar pilotların maddi kayıplara uğramasına da neden olabilir.

a. Ne Kadar Ağırlıkta Olunmalı?
Yamaç paraşüt pilotu ağırlığına uygun bir yamaç paraşütü kullanmalıdır. Yamaç paraşütün alt kilo limitlerinde olan pilot termik ve türbülanstan çok etkilenir ve kanadı acil durumlara yatkın bir halde uçar. Yamaç paraşütün kilo limitlerinin üstünde uçan pilot ise daha hızlı uçar, kanadın çöküşü fazladır ve zayıf kaldırıcılarda tutunması zorlaşır. Kubbe ve iplere gereğinden fazla yük
biner, daha az acil durum yaşanmasına karşın yaşanabilecek acil durumlarda kanadın tepkisi çok sert olur.

Bu nedenlerle (stabil uçuş ve emniyeti açısından) pilot ağırlığının yamaç paraşütün
ağırlık limitleri içerisinde olması çok önemlidir. Yamaç paraşüt uçuşlarında kilo hesaplanırken kanat, harnes, pilot ağırlığı ve kullanılan diğer malzemelerin ağırlıkları birlikte değerlendirilir. Toplam uçuş ağırlığı kanat ağırlık limitleri içerisinde olmalıdır.

b. Pilotun Amacı Nedir?
Birçok pilot hobi olarak sadece güzel günlerde ve güvenli bir şekilde uçmak isterken, bazı pilotlar da maksimum performansı elde etmek isterler, uzun mesafe ve yarışma uçuşları yapmayı düşünürler.

c. Ne Kadar Para Ayrılmalı?
Bir yamaç paraşüt almak için bütçe planlaması yaparken; bot, kask, telsiz, harnes gibi malzemeler kanattan ayrı olarak planlanmamalı mutlaka planlamaya dahil edilmelidir. Sürekli değişen maliyetlerin yanında piyasa koşulları ve yukarıdaki sorulara cevap bulunduktan sonra ihtiyaca göre bir planlama yapılmalıdır.

KURSTA KULLANILACAK YAMAÇPARAŞÜT VE EKİPMANLAR

YAMAÇ PARAŞÜTLERi

a. Eğitim Yamaç paraşütleri (Seviye – 1 ve 1/2 Kanatlar)

Bu modellerle emniyetli ve güzel uçuşlar yapmak kolaydır. Fakat çok zayıf veya çok güçlü rüzgarlarda yüksek performans göstermezler. Stabil olmalarına karşın uzun mesafe ve yarışma uçuşları için uygun değillerdir. Yapılan standart testlerde hepsinin yüksek emniyet derecelerine sahip olduğu görülmüştür. Avantajları, temel eğitime ve bu spora yeni başlayanlara çok uygun
olmaları ve değerlerini koruyup kolay satılabilmeleri, dezavantajları ise performanslarının düşük olmasıdır.

b. Orta Düzey Yamaç paraşütleri (Seviye-2 Kanatlar)

Temel eğitimi bitirerek belli bir aşamaya gelmiş pilotlar için uygundur. Bu modellerin performansları birbirinden farklılıklar gösterebilir. Fiyatları biraz fazla olmasına karşın uçuş karakteristiği bilinen, çok tercih edilen ve olabildiğince yeni modeller tercih edilmelidir.
Avantajları; kullanıma ve bu sporu geliştirmeye uygun, oldukça iyi performansa sahip olmaları ve değerlerini koruyabilmeleri, dezavantajları ise mesafe yarışmaları için çok verimli olmamalarıdır.

c. İleri Düzey Yamaç paraşütleri (Seviye-2/3 ve Üzeri Kanatlar)

Yapılan standart emniyet testlerinde bunların orta düzeye göre daha düşük derecelere sahip olduğu görülmüştür. Hızları ve manevra kabiliyetleri fazladır. Tecrübesiz veya yeterli eğitim almamış pilotlar için uygun olmadığı gibi kullanıldığında tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Ancak, belli bir aşamadan sonra ileri düzeyde eğitim almak isteyen tecrübeli ve azimli pilotlar için uygundur. Bunların birçok çeşidi ve farklı performans özellikleri vardır. Avantajları üst düzeyde performansa sahip olmaları, dezavantajları ise fiyatlarının yüksek, idarelerinin zor olması, stabil olmayan durumlardan kurtulmak için deneyim gerektirmesi ve değerlerinin çok fazla düşebilecek olmasıdır.

HARNESLER

Pilota uygun bir harnes olmadan zevkli bir uçuş gerçekleştirmek zordur. İyi ve uygun bir harnes aynı zamanda uçuş güvenliğini artırır ve uzun süreli uçuşlarda rahatlık sağlar. Bu sporun ortaya çıktığı zamanlarda tasarlanmış rahat bir oturağı ve koruyucu özelliği olmayan; son derece basit olan eski tip harnesler artık üretimden kalkmıştır.

Günümüzde çok değişik marka ve modelde harnesler bulunmakta ve bunlara sürekli yenileri eklenmektedir. Bu pazarda, üreticilerin farklı düşüncelerinden dolayı birçok problemle karşılaşılmıştır. Bazı harneslerin sırt kısmı çok uzun
oturak kısmı dar, bazılarının da oturak kısmı çok geniş veya çok derindir. Üreticilere göre standart pilot 1.80 cm boyunda ve 80 kg ağırlığındadır. Bu kriterlere göre üretilen harnesler, farklı ölçülere sahip pilotların aynı harnesi kullanmasını engeller.

Harnes alırken uygulanacak en basit yöntem, uygun bir yere harnesi bağlantı noktalarından asıp kuşanmak, ölçü ve rahatlığını yerde bu şekilde kontrol etmektir. Uygun harnesi bulmak ve hangi talepleri karşılaması gerektiğini öğrenmek için uzun süreli uçuşlar ve deneyim gereklidir.
Üretilen harneslerin testten geçirilmiş olmaları önemlidir. Harnesler üzerinde bir değişiklik yapmak son derece tehlikelidir. Yanlış veya stili değiştirilmiş bir dikiş ya da tamirat bütün güç dengelerini bozabileceğinden pilotun emniyeti de tehlikeye girmiş olur.

Bir başka sorun da geliştirilmiş harneslerin ağırlığıdır. Yedek paraşütle beraber en az 5 kg daha toplam ağırlığa eklenmektedir. Son çıkan bazı modellerin büyüklüğünden dolayı hacim olarak taşıma çantaları da büyütüldüğünden malzemeleri taşımak zorlaşmıştır. Bu ağırlığı arttıran nedenlerden biri de pilotun emniyetini ön planda tutmak için harnese sonradan eklenen
malzemelerdir. Bunlardan en önemlisi oturak ve sırt kısma yerleştirilen dayanıklı malzemelerden yapılmış olan koruyuculardır. Bunlar, uçuşta konforu artırmakla birlikte tehlikeli inişlerde sırtı ve kalçayı korurlar. Yamaç paraşüt kazalarında omurga yaralanmaları sık görülen bir olaydır. Bunu önlemek amacıyla bazı üretici firmalar hava yastıklı harnesler
geliştirmiştir.

Basınçlı tüple çalışan hava yastıkları gerektiğinde boyundan kalçaya kadar uzanan bölgelerde mükemmel bir koruma sağlar. Geliştirilmiş harneslerin avantajları, vücudu çok iyi korumaları ve konforlu olmaları, dezavantajları ise ağırlığının ve fiyatının basit modellere oranla fazla olmasıdır

Harneslerde aranacak özellikler şunlardır;
(1) Bacak kolonları oturağın yanından başlayan harnesler en uygun olanlarıdır.
(2) Mutlaka sırt ve kalça koruyucusu bulunmalıdır.
(3) Göğüs ve bacak kolonlarında çabuk açılır kilitleri olan harnesler tercih edilmelidir.
(4) Eğer ikinci el harnes alınıyorsa; yıpranmış, kaba bir şekilde tamir edilmiş ya da güneşte
uzun süre kaldığı için bariz bir şekilde rengi solmuş harnesler tercih edilmemelidir.
(5) Harnesler yamaç paraşütlerinden daha uzun ömürlü oldukları için, yeni harnesler tercih
edilmelidir.

3. KASKLAR

En iyi korumayı sağlayan kasklar, yamaç paraşüt uçuşları için tasarlanmış ve test edilmiş olanlardır. Bununla birlikte birçok pilot bilinçli yada bilinçsiz değişik amaçla üretilmiş kasklar kullanmaktadır. Bisikletçilerin ve dağcıların kullandıkları kasklar hafif olmalarına rağmen hiç bir koruma sağlamazlar. Kulaklar açıkta kaldığı için yanlamasına düşüşlerde kulaklar zarar görebilir. Motosiklet kaskları ise sert darbelerde daha dayanıklıdır, ancak bunlar çok ağır
olmalarının yanı sıra görüş ve işitme oranını kısıtlar. Motosikletçiler için tasarlanmış bir başka kask da plastik olanlardır.

Bunlar çok çekici renkte piyasaya sunulmakta, hafif ve serin tuttuğu için tercih edilmektedir. Ancak bunların çok dayanıksız olduğu testlerde görülmüştür. Birçok yarışmacı pilot da buz hokeyi kasklarını tercih ederler çünkü bu kasklar 100 gram ağırlığındadır ve neredeyse hiç hissedilmezler, ancak bunlar da çok dayanıklı olmayan suni maddeden yapılmışlardır. Bununla birlikte kaskta hasar meydana geldiğinde ya da sert bir darbe gördüğünde direnci azalacağından bunlar tekrar kullanılmamalıdır.

Yamaç paraşüt kasklarında aranacak özellikler şunlardır;
(1) Yamaç paraşüt sporu için üretilmiş kasklar kullanılmalıdır.
(2) Mutlaka sağlam olmalı, darbe görmüş hasarlı kasklar kullanılmamalıdır.
(3) Çene ve ense koruması olmalıdır. Ayrılabilir vidalı çene koruyucusuna sahip olan türler
herhangi bir yaralanma durumunda kolayca çıkabildiği için tercih edilmelidir.
(4) Kask pilota uygun olmalı, gözü kapatacak şekilde aşağı düşmemeli, rahatsız edecek kadar da
küçük olmamalıdır.

4. UÇUŞ BOTLARI

Uygun ayakkabı her spor dalı için önemlidir. Burkulan bir ayak sonraki uçuşlarda pilotu tedirgin edip dikkatini dağıtabilir. Güvenlik her şeyden önemlidir. Ayakların ilk temas noktası olması nedeniyle giyilen ayakkabının çok ayrı bir önemi vardır. Bu sebeple; alınması gereken malzemelerin en başında gelmeli ve uçuşlarda mutlaka yamaç paraşüt sporu için üretilen botlar giyilmelidir.

Yamaç paraşüt botları, sert ve esnek tabanları sayesinde şok emici ve
bileği tutma özelliklerinden dolayı dağlarda tepelerde yürürken ve sert inişlerde ayakları çok iyi korurlar.

Yamaç paraşüt uçuş botlarında aranacak özellikler şunlardır;
(1) Koşuya uygun, kaymayan tabanlı ve şok emici özelliği olmalıdır.
(2) Mümkün olduğu kadar iyi yan korumaları ve bilekleri tutucu özelliği olmalıdır.
(3) Anatomik olarak rahat ve su geçirmez olmalıdır.
(4) Genel yapısının dayanıklı olmasına dikkat edilmelidir.

5. YEDEK PARAŞÜT

Giderek yaygınlaşan ve teknolojisi gelişen yamaç paraşüt sporunda yedek paraşüt bulundurmak
bir zorunluluk ve ihtiyaç durumuna gelmiştir. Yamaç paraşüt uçuşları için üretilen yedek
paraşütlerin dizayn ve özellikleri serbest paraşütçülükte kullanılanlardan çok farklıdır ve düşük
hızlarda açılmak üzere tasarlanmışlardır. Gerekliliğinin yanında uçuşlarda yedek paraşüt
bulundurmak pilotları psikolojik olarak da rahatlatır ve güven hissini arttırır.
Yedek paraşütlerde aranacak özellikler şunlardır;
a. Uçuşa elverişliliği testlerle onaylanmış olmalıdır.
b. Pilot ağırlığına uygun taşıma limitleri olmalıdır.
c. Kullanılan harnese montajı uygun ve emniyetli olmalıdır.

6. YAN MALZEMELER

Ana malzemelerin dışında bir uçuşta maksimum verimin alınabilmesi ve güvenliğin
artırılabilmesi için amaca göre kullanılması gereken yan malzemeler vardır. Telsiz, varyometre,
altimetre, pusula, rüzgar ölçer, uçuş tulumu, eldiven, dizlik, harita, ilk yardım seti, ağırlık
torbaları(balast) bu malzemelerden bazılarıdır.
yüksek kaldırma
gücüne sahip aerofoil yapıyla birlikte, daha geniş kanat açıklığıyla şekil olarak yelken kanatlara
benzemeye başladılar.